የክርስቶስ ልደት ስርዓተ አምልኮ ከሁለት ሺ አመት በፊት በቤትለሔም ከተማ የተወለደውን ጌታችን እንድናስታውስ ይጋብዘናል፤ እያስታወስን እንሰግድለታለን፥ የክርስቶስ መጀመርያ መፅኣት መታሰቢያ ነው። የ“መጀመርያ መፅኣት” ሲባል ሌላ መፅኣት እንዳለ መረዳት ይቻላል። እንዲያውም መጽሐፍእ ቅዱስ በሰው ታሪክ መጠረሻ ስለሚፈፀም ክርስቶስ የ”ዳግመኛ መምጣት” ይነግረናል። የመጀመሪያ ክርስቲያኖች፣ የጌያችንን ልደት በሚያከብሩበት ወቅት፣ ለዘላለም ከእርሱ ጋር ለመኖር ስለሚፈልጉ፣ የክርስቶስ መመለስ በፍጥነት እንዲፈፀም ይመኙ ነበር። ከዚያ በኋላ ግን የቤተክርስቲያን ታሪክ ለብዙ ዘመናት ስለተስፋፋ፣ የዚህ መፅኣት ምኞት ቀንሷል። የኢየሱስ ክርስቶስ መምጣት በጣም ሩቅ እየሆነ ያለ ይመስል ነበር። በእርግጥ እንዲህ ሆኖአል ምክንያቱም ቤተክርስቲያን፣ እንደ እናት… – ብዙ ቅዱሶን መውለድ ጊዜ እንዲኖራት፣ ከሁሉም ነገር በላይ እግዚአብሔር አምላክህን ውደድ የሚል ትዕዛዝ በታላቅ ገዳማዊ ተውፊት መተግበር ጊዜ እንዲኖራት – ባለንጀሮችህን እንደ ራስህ ውደድ የሚል ትዕዛዝ በታላቅ የበጎ አድራጎት ሥራ መተግበር ጊዜ እንዲኖራት…

ወንገል፥ ማቴዎስ 1፥18-24 ቁ18 “ኢየሱስ ክርስቶስ የተወለደበት ሁኔታ እንዲህ ነው፥ እናቱ ማርያም ለዮሴፍ ታጭታ እያለች፣ ሳይገናኙ በመንፈስ ቅዱስ ፀንሳ ተገኘች”፥ … “ኢየሱስ ክርስቶስ የተወለደበት ሁኔታ”፥ … እግዚአብሔር በሰው ሊፈጠር አይችልም፥ ሰው ግን ሊቀበለው ይችላል። “ዮሴፍ” በዕብራይስ ማለት “እግዚአብሔር ይጨምር” ማለት ነው። እግዚአብሔር ትሑት የጽዮን ልጅ በሆነች በማርያም አማካይነት “በጨመረ” ልደት ስላመነ፣ ዮሴፍ ወደ እግዚአብሔር ልጅ ትውልድ ሐረግ ገብቶአል። ዮሴፍ ለራሱ ስለማይበቃ (Pascal) እራሱን ለታላቅ ምስጥር ክፍት የሚያደርግ ሰው ሁሉ አምሳል ነው። “እናቱ ማርያም ለዮሴፍ ታጭታ ሳለች”፥ … የሙሴ ሕግ ባዘዘው መሠረት፣ ከእጮኝነት ዝግጅት እስከ ሠርግ አንድ ዓመት ያልፍ ነበር። በመደበኛ ሠርግ ቀን ሙሽራይቱ ወደ ሙሽራ ቤት ትወሰድ ነበር። ሆኖም እጮኝነትና ጋብቻ በሕብረተሰብ ፊት ተመሳሳይ ናቸው። እንደ ዮሴፍ ሁሉ ሰው የክርስቶስን እናት እጮኛ አድርጎ እንዲኖር ይጋበዛል። ለእሷ “እሺ” ሲል ለእግዚአብሔር ስጦታ “እሺ”…

ወንገል፥ ማቴዎስ 11፥2-11 ድምፅ ከቃሉ፣ ምኞት ከሚጠበቅ፣ ውሃ ከመንፈስ ቅዱስ፣ ጥያቄው ከመልሱ መለየት እንደማይቻል፣ የዮሐንስ ሕይወትም ከኢየሱስ ሕይወት መለየት አይቻልም። ቁ3 “ይመጣል የተባለው መሲሕ አንተ ነህን ወይስ ሌላ እንጠብቅ?”፥ … “ዮሐንስ ይህንን የጠየቀው ባለማወቅ ሳይሆን፣ የማያውቁትን ለመምራትና እነሱን “እንሆ የዓለምን ኃጢአት የሚያጠፋ የእግዚአብሔር በግ ይህ ነው” (ዮሐ 1፥29) ለማለት ነው” (JEROME) ዮሐንስ ደቀመዛሙርቱን ወደ ኢየሱስ ለመላክ ያሰበው፣ የመሲሑ ሕያው ቃል ራሱ እንዲያሳምናቸው ነው። ቁ4-6 “ኢየሱስም መልሶ እንዲህ አላቸው፥ ሄዳችሁ ያያችሁትን የሰማችሁትንም ለዮሐንስ አውሩለት፤ ዕውሮች ያያሉ፣ አንካሶችም ቀጥ ብለው ይሄዳሉ፣ ለምጻሞችም ይነጻሉ፣ ደንቆሮችም ይሰማሉ፣ ሙታንም ይነሣሉ፣ ለድሆችም ወንጌል ይሰበካል፤ በእኔም የማይሰናከሉት ሁሉ ብፁዓን ናቸው”፥ … እንደ ዮሐንስ እኛም “ይመጣል የተባለው መሲሕ አንተ ነህን ወይስ ሌላ እንጠብቅ?” በማለት እንጠይቃለን። መልሱ ደግሞ በተግባር ይታያል፥ “ሄዳችሁ ያያችሁትን የሰማችሁትንም ለዮሐንስ አውሩለት”። የሚታየውና የማያምኑትም ሁሉ ሳይቀሩ መገንዘብ…

ወንገል፥ ማቴዎስ 24፥37-44 ቁ37-39 “የኖኅ ዘመን እንደ ነበረ የሰው ልጅ መምጣት እንዲሁ ይሆናልና። በዚያን ዘመን ከጥፋት ውኃ በፊት፥ ኖኅ ወደ መርከብ እስከገባበት ቀን ድረስ፥ ሲበሉና ሲጠጡ ሲያገቡና ሲጋቡም ነበረ፥ የጥፋት ውኃም መጥቶ ሁሉን እስከ ወሰደ ድረስ እንዳላወቁ፥ የሰው ልጅ መምጣት ደግሞ እንዲሁ ይሆናል”፥ … በአጭር ቃላት ጌታችን ሰዎች በመንፈሳዊ ነገሮች ፊት ያላቸውን የግድየለሽነት ሁኔታ ያብራራል። መብላትና መጠጣት፣ ሚስት ወይም ባል ማግባት ይበልጥ አስፈላጊ እንደሆነ ተደርጎ ይቆጠራል። በዚህ መንገድ ሲኖሩ ግን ሰዎች ከሁሉ የሚበልጥ ነገር የዘላለም ሕይወት መሆኑን ይረሳሉ። ሰዎች ጥሩ ቢሆንም መጥፎ በንግዳቸው ላይ እያሉ፣ ሁለተኛ የሰው ልጅ መምጣት ባልተጠበቀ ሰዓት ይፈጸማል። “የክርስቶስ ተቃዋሚ ሲመጣ፣ ራሳቸውን ማዳን ተስፋ መቁረጥን ከለመዱ አመጸኞች መካከል፣ ሕገወጥ ደስታን መፈጸም በጉጉት ይጠብቃሉ። ሆዳምነት መናፈቅና ስካር ይኖራል” (CHRYSOSTOM) “በመርከቧ ውስጥ ካመለጡት በስተቀር የምድር ፍጥረታት ሁሉ በጥፋት ውኃ…

“ድንግል ማርያም ሆይ ደስ ይበልሽ፣ የአገሬ ልጅ፣ የነፍሴ እህት፣ የደስታዬ ደስታ ደስ ይበልሽ። እኔ በሌሊት እንደሚጓዝ ነኝ፣ አንቺ ግን ከጠፈር በታች መጠለያ ነሽ። እኔ የተጠማ ጽዋ ነኝ፣ አንቺ ግን የእግዚአብሔር ክፍት ባህር ነሽ። ድንግል ማርያም ሆይ ደስ ይበልሽ፣ የአገሬ ክንፍ፣ የነፍሴ አክሊል፣ የደስታዬ ደስታ ደስ ይበልሽ። የተባረክሽ ነሽ የሚሉሽ ሁሉ ደስ ይበላቸው” (Gertrud Von le Fort)

ወንገል፥ ሉቃስ 23፥35-43 የዚህ እሁድ ንባብ የመዳን መርህ የሆነውን የኢየሱስን ንግሥና ይገልጽልናል። ኢየሱስ ንጉሥ ከመስቀል አናት ሆኖ በምን ዓይነት ሁኔታ ሊያድነን እንድሚችል እንረዳለን። እሱ የሚያገለግል ንጉሥ ነው፤ ያለው ስልጣን እስከ ሞት መውደድ ብቻ ነው። በመስቀል ላይ፣ ኢየሱስ መንግሥቱን ይፈጽማል፣ እሱ ንጉስ ነው። ድሃ፣ የተራበ፣ የሚያለቅስ፣ የተጠላ፣ የተሰደደ፣ የተሰደበና ተቀባይነት ያላገኘ፣ ጠላቶቹን የሚወድና የሚባርካቸው፣ ክፉን በመሸከም ክፉን የሚያሸንፍ ነው። ቁ35 “ሕዝቡ ቆሞ ይመለከት ነበር”፥ … ስለስቅለቱ ማሰላሰል የአዲሱ ጥበብ መርህ ነው። በጎልጎታ ላይ የፊቱ መጋረጃ ስለሚነሳ ክርስቶስን ልንመለከተው እንችላለን፥ እርሱ ገደብ የሌለው ፍቅር ነው። ቁ36 “ሆምጣጤ ሰጡት”፥ … “በምግቤ ውስጥ ሐሞት ቀላቀሉ” (መዝሙር 69፥21)። ጥማቱ የሕይወትን ውሃ እንዲሰጠን ነው። እኛ ደግሞ በምላሹ ሞታችንን እንሰጠዋለን። ቁ38 “ይህ የአይሁድ ንጉሥ ነው”፥ … ጲላጦስ “ይህ የአይሁድ ንጉሥ ነው” በመጻፍ የፍርዱ ምክንያት መግለጽ ፍለጎ ነበረ (ማርቆስ…

ወንገል፥ ሉቃስ 21፥5-19 ቁ5 “አንዳንድ ሰዎች “ይህ ቤተመቅደስ እንዴት ውብ ነው፣ በከበሩ ድንጋዮችና ለእግዚአብሔር በቀረቡ ስጦታዎች አጊጦአል” እያሉ ይነጋገሩ ነበር”፥ … ሄሮድስ በአስር ዓመታት ውስጥ በ 100,000 ሠራተኞችና ቅድስተ ቅዱሳንን ለመስራት እንደ ጠራቢ በሰለጠኑት 1,000 ካህናት ተጠቅሞ የገነባው እጅግ አስደናቂ ቤተመቅደስ ነው። በ 20 ዓ.አ የተጀመረው ሥራ  ለረጅም ጊዜ ቀጥሎአል፥ ከመፍረሱ ስድስት ዓመት በፊት በ 64 ዓ.ም ውስጥ ያበቃል። “በከበሩ ድንጋዮች”፥ በነጭ የኖራ ውብ ድንጋይ ከተሠራ ከጥንታዊው ቤተመቅደስ ምንም አያንስም፥  የክርስቶስ አካል በመስቀል ላይ እንደሚጠፋ ቤተመቅደስም ይፈርሳል። የአዲሱ ቤተመቅደስ የማዕዘን ድንጋይ የተሰቀለ ክርስቶስ ነው። ወደ ጌታችን ቀርበው እንደ ህያው ድንጋይ ደቀመዛሙርቱ ለአዲሱ መንፈሳዊ ቤተመቅደስ ግንባታ ተቀጥረዋል (1ኛ ጴጥሮስ 2፥4)። ቁ8 ደቀመዛምርቱ ኢየሩሳሌም እንደምትጠፋ በሰሙ ጊዜ ይህንን ክስተት የሚያውጅ ምልክት የትኛው እንደሆነ ይጠይቁታል። ኢየሱስ በማስጠንቀቅ ይመልስላቸዋል፥ “እንዳትሳሳቱ ተጠንቀቁ” ምንም ማስጠንቀቂያ አትጠብቁ፣ ሐሰተኛ ነብያት እንዳያታልሉአችሁ…

1. አንዳንድ ክርስቲያኖች በመጽሐፍ ቅዱስ ሁለት የተለያዩ አማልክት አሉ ብለው በማወቅ ወይም ባለማወቅ ያምናሉ። ሁለተኛው አምላክ የመጀመሪያው አምላክ “ዝግመተ ለውጥ” ነው ብለው ያምናሉ። አንዱ ህጉን የሚያስገድድ ብርቱው ፈራጅ የሆነው የብሉይ ኪዳን አምላክ ሲሆን፣ አንዱ ደግሞ የአዲስ ኪዳን አምላክ ነው። ሁለቱም ከምህረትና ይቅር ባይነት አንፃር እርስ በርሳቸው የሚቃረኑ ናቸው። እስከዚህ ያብራራሁት “ግኖሲስ” ተብሎ የሚጠራ በክርስቲያን ታሪክ የመጀመሪያው መናፍቅ ነው (በእንግልዝኛ Gnosis ወይም Gnosticism)። የመጀመርያ ክርስቲያን ግኖሲስ ኢየሱስን እንደ “አዲስ ሰይጣን” አድርጎ ያስበው ነበር። ምንም እንኳ የማይረዳ ቢመስልም፣ በግኖሲስ ትምህርት መሰረት፣ በክፉ ፈጣሪ (የብሉይ ኪዳን አምላክ) ለተፈጠረ ለአዳም ዕውቀትና ነፃነት በማሳየት (“ግኖሲስ” በግሪክ ቋንቋ “እውቀት” መለት ነው)፣ ሰይጣን የብርሃን ምንጭ ነው ይለዋል። እንደ ግኖሲስ አስተሳሰብ፣ ዓለም በክፉ አምላክ የተፈጠረች የሰው ዘር የታሰረባት እስር ቤት ናት ብሎ ያምናል። ስለዚህ የፈጣሪ አምላክ ሕግ የሰው…

ወንገል፥ ሉቃስ 19፥1-10 ቁ1 “ኢየሱስ ወደ ኢያሪኮም ከተማ ገብቶ ያልፍ ነበር”፥ … ቀደም ባለው ምዕራፍ (ሉቃስ 18) ኢየሱስ ወደ ኢያሪኮ ቀርቦ ዓይነሰውሩን ፈውሷል። አሁን ገብቶ ከተማውን እንደ አሸናፊ ሆኖ ያቋርጣታል። ሊደፈር የማይችል የኢያሪኮ ምሽግ ፈርሶአል። ዐይን ተፈወሰ፣ ብርሃንም ወደ ልብ የሚገባ ሲሆን ድንዛዜውን ይቀልጣል። የሰው ጨለማ ተቀደደ። ቁ2-4 “እነሆም ዘኬዎስ የሚባል ሰው፥ እርሱም የቀራጮች አለቃ ነበረ፥ ባለ ጠጋም ነበረ። ኢየሱስንም የትኛው እንደ ሆነ ሊያይ ይፈልግ ነበር፤ ነገር ግን ቁመቱ አጭር በመሆኑ ከሕዝብ ብዛት የተነሳ አቃተው። ኢየሱስ በዚያ በኩል ያልፍ ስለነበር ዘከወዎስ ያየው ዘንድ ወደ ፊት በመሮጥ በአንድ ሾላ ዛፍ ላይ ወጣ”፥ … ሰዎቹ መንገድ ውስጥ ስለገቡ ኢየሱስ እንዳይታይ ዘኬዎስን ከልክለውት ነበር። ዘኬዎስ ግን ሕዝቡን ችላ በማለት “ሞኝ ፍሬ” የሚያፈራ የሾላ ዛፍ ላይ ወጣ። ሐዋርያው ጳውሎስ እንደተናገረው፥ “እኛ ግን የተሰቀለውን ክርስቶስን እንሰብካለን፤ ይህም…

ወንገል፥ ሉቃስ 18፥1-8 see here ቁ3 “በዚያችም ከተማ አንዲት መበለት ነበረች”፥ ሙሽራው ተወስዶባት መቼ እንደሚመለስ የማታውቅ መበለት የሉቃስ ቤተክርስቲያን ናት ”(5፥35፤ ሐዋ 1፥9-11)። መመለሻውን በመመኘት ብቻዋንና በሐዘን የምትኖር ናት። ለዚህም “ማራናታ” (1ቆሮ 16፥22፤ ራዕ 22፥20) ብላ ትለምናለች። መበለቲቱ ምንም ስጦታ የላትም። እንደ ሰው ምኞት ድሀ ናት። ፍላጎቷን ማሟላት የምትችለው አጥብቆ በመጠየቅ ብቻ ነው። 1ኛ ንባብ ዘጸአት 17፥8-13 see here ቁ8 “አማሌቅም መጥቶ ከእስራኤል ጋር በራፊድም ተዋጋ”፥ አማሌክ ወደ ቅድስት ምድር የሚመራውን መንገድ ይክዳል። ሙሴ እጆቹን በክርስቶስ መስቀል መልክ  በመዘርጋት ይከፍተዋል። (AUGUSTINE) ቁ12 “የሙሴ እጆች ግን ከብደው ነበር፤ ድንጋይም ወሰዱ፥ በበታቹም አኖሩ፥ እርሱም ተቀመጠበት፤ አሮንና ሖርም አንዱ በዚህ አንዱ በዚያ ሆነው እጆቹን ይደግፉ ነበር፤ ፀሐይም እስክትገባ ድረስ እጆቹ ጠነከሩ”፥ ክርስቶስ በመጣ ጊዜ ግን በገዛ ኃይሉ በመስቀል ላይ እጆቹን ወደ ላይ ዘረጋ። ምስል እንዴት እንደተሰጠና እውነት እንዴት እንደሆነ…